Σχολείο
Σημαντικές είναι οι παρεμβάσεις του Κέντρου Πρόληψης στο χώρο τόσο της Α΄/θμιας Εκπαίδευσης όσο και της Β΄/θμιας Εκπαίδευσης καθώς και η δημιουργική συνεργασία με όλους τους φορείς που πρωτοστατούν στην προαγωγή της Ψυχικής Υγείας των παιδιών.
Από τα πρώτα έτη λειτουργίας του, το Κέντρο Πρόληψης εφάρμοσε στο χώρο της Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης προγράμματα Πρόληψης και Αγωγής θέλωντας έτσι να παρέμβει όσο το δυνατόν νωρίτερα στα αίτια που ωθούν τους ανθρώπους στην χρήση ουσιών μελλοντικά.
Η συμμετοχή των παιδιών σε προγράμματα μέσα από τα οποία θα βοηθούν να αποκτήσουν ποικίλες προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες ανάπτυξης, θα αποτελέσει με την σειρά του την ασπίδα σε μελλοντικές πιέσεις και αρνητικές επιρροές που πρόκειται να δεχθούν.Τα προγράμματα στα οποία εκπαιδεύτηκαν οι εκπαιδευτικοί και στην συνέχεια συνέχεια εφαρμόζουν στις τάξεις τους είναι τα εξής:
Προγράμματα στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση:
Τα προγράμματα που εφαρμόζονται στα Δημοτικά Σχολεία και Νηπιαγωγεία του νομού μας είναι τα παρακάτω:
- "Τα παραμύθια της γιαγιάς πάνε σχολείο"
Δείτε το παραμύθι σε pdf
«Τα παραμύθια της γιαγιάς πάνε σχολείο» φιλοδοξούν να αποτελέσουν ένα υλικό πρόληψης και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας, που θα βοηθήσει στην ψυχολογική ανοσοποίηση των παιδιών ηλικίας 5 - 12 ετών.
Βασικός στόχος του είναι να συμβάλλει στην απόκτηση και ενίσχυση των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών του νηπιαγωγείου και του δημοτικού.
Βασικά εργαλεία του είναι:
- Η βιωματική προσέγγιση της δουλειάς μέσα στην ομάδα.
-Το παραδοσιακό λαϊκό παραμύθι
Ως εργαλείο πρόληψης το παραδοσιακό λαϊκό παραμύθι αποσκοπεί στο να προσεγγίσουν τα παιδιά ζητήματα όπως, η συνεργασία, η διαφορετικότητα, η συλλογικότητα, η λήψη αποφάσεων, η επίλυση συγκρούσεων, η ατομική και κοινωνική ευθύνη κ.α., συμβάλλοντας έτσι στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξή τους, αλλά και να ψυχαγωγήσει τα παιδιά, να τους τραβήξει το ενδιαφέρον, να τους γεμίσει με εικόνες, να τους διεγείρει τη φαντασία.
Το παραδοσιακό λαϊκό παραμύθι λειτουργεί και ως διεπικοινωνιακό αντικείμενο, ανάμεσα σ’ έναν ενήλικα και ένα παιδί. Προσφέρει μια πολύτιμη συναισθηματική εμπειρία και στους δύο και διευκολύνει το ΄΄πλησίασμα΄΄ και το ΄΄άκουσμα΄΄ των λεκτικών και εξωλεκτικών μηνυμάτων χωρίς διδακτισμό και συμβουλές. Βοηθάει στο χτίσιμο θετικού συγκινησιακού κλίματος στην τάξη, με θετικά αποτελέσματα στο συναισθηματικό επίπεδο μαθητών και εκπαιδευτικών και κατ΄ επέκταση και στο γνωστικό επίπεδο των μαθητών.
- "Δεξιότητες για παιδιά του δημοτικού"
Είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας που εφαρμόζεται σε αρκετά Δημοτικά Σχολεία του νομού μας. Απευθύνεται σε παιδιά από 9-12 ετών.
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό διαπραγματεύεται θέματα που αφορούν την ωρίμανση, την αλλαγή, την εφηβεία, την φιλία, την αναγνώριση, έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων, την απώλεια, την επικοινωνία, τον κριτικό τρόπο σκέψης, την λήψη αποφάσεων, την αντίσταση στις πιέσεις και επιρροές των συνομηλίκων, την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης καθώς και την πρόληψη φαινομένων κακοποίησης και βίας στο σχολείο.
- "Ο κήπος με τις 11 γάτες"
Ο Κήπος με τις 11 γάτες είναι ένα παραμύθι για παιδιά του Δημοτικού, ηλικίας 6-10 ετών. Στόχος του είναι να συνεισφέρει στην πρόληψη της χρήσης νόμιμων και παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών, αποσαφηνίζοντας και προσφέροντας για συζήτηση μέσα στην τάξη, τους βαθύτερους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να θεωρηθούν παράγοντες κινδύνου, στη ζωή ενός ανηλίκου. Επίσης στοχεύει στο να βοηθήσει τον νέο να αρνηθεί τις “μαγικές λύσεις” στις οποίες θα μπορούσε να τον σπρώξει μία πλαστή αισιοδοξία, αλλά και τις “κυνικές λύσεις” (φυγή ή επιθετικότητα) που πηγάζουν από την απαισιοδοξία.
- "Παιχνίδια παιδιών"
Το πρόγραμμα “Παιχνίδια παιδιών”, είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας που εφαρμόζεται για περισσότερο από 5 χρόνια σε Δημοτικά Σχολεία του νομού μας. Απευθύνεται σε μαθητές 8-10 ετών.
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό διαπραγματεύεται μέσω του παιχνιδιού τις πιθανές συγκρούσεις που βιώνουν τα άτομα μικρής ηλικίας. Δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά, με τη βοήθεια του Δασκάλου αρχικά να μάθουν να αναγνωρίζουν και στη συνέχεια να επιλύουν τις συγκρούσεις με τον εαυτό τους και με τους άλλους, να αναπτύξουν ικανότητες επιλογής και λήψης απόφασης για την αντιμετώπιση της καθημερινότητας, ώστε να προστατεύουν τον εαυτό τους κατακτώντας σταδιακά αυτονομία και υπευθυνότητα.
- “Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης”
Είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα πρόληψης και αγωγής υγείας που απευθύνεται σε μαθητές από 7-12 ετών με κάποιες προσαρμογές ανάλογα με το επίπεδο και τις δυνατότητές τους. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στην προσωπική ανάπτυξη των παιδιών του Δημοτικού σχολείου και επικεντρώνεται στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης του παιδιού.
Χρησιμοποιεί τεχνικές δραματοθεραπείας και παιχνιοθεραπείας: την φωνή, τον αυτοσχεδιασμό, την κίνηση, τους ρόλους, το παιχνίδι, τη ζωγραφική, τον πηλό κ.α. και προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή των μαθητών.
- “Διαχείριση του άγχους - στρές”
Το πρόγραμμα “Διαχείριση του άγχους - στρές στην σχολική τάξη”, οργανώθηκε σε συνεργασία με την Διεύθυνση Α΄/θμιας Εκπ/σης, Γραφείο Αγωγής Υγείας, και το Τμήμα Φυσικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στόχος του ήταν μέσα από φυσικές ασκήσεις αλλά και ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες να μπορέσουν τα παιδιά να μάθουν να διαχειρίζονται τα αίτια που προκαλούν το άγχος τους. Επίσης η μετατροπή του Υπερβολικού Άγχους, που μπορεί να μπλοκάρει το παιδί στη διαδικασία της μάθησης πως θα μετατραπεί στο αναγκαίο δημιουργικό άγχος που είναι η βάση της μάθησης και δεν έχει επιπτώσεις στο άτομο.
- “Ο πυξιδούλης και η Πυξιδούλα”
Το εκπαιδευτικό υλικό “Ο πυξιδούλης και η Πυξιδούλα στο νηπιαγωγείο”, είναι υλικό Πρόληψης για την προσχολική ηλικία.
Πρόκειται για ένα δομημένο υλικό με σαφείς στόχους και μεθοδολογία. Προσφέρει στους νηπιαγωγούς τρόπους ανάπτυξης συγκεκριμένων θεμάτων, που αφορούν στην καλλιέργεια συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών. (Επικοινωνία, Αναγνώριση και Έκφραση Συναισθημάτων, Ενίσχυση Αυτοεκτίμησης) και στη διαχείριση θεμάτων ψυχικής υγείας στη νηπιακή ηλικία.
- “Το σπίτι των παιδιών”
Είναι ένα εκπαιδευτικό υλικό για παιδιά του δημοτικού ηλικίας 9-12 ετών. Επεξεργάζεται θέματα που συνδέονται με την παιδική επιθετικότητα και την πρόληψη της. Βασίζεται στην βιωματική προσέγγιση και χρησιμοποιεί δραστηριότητες ενεργητικής μάθησης, κατάλληλες για τα παιδιά αυτής της ηλικίας. Προσφέρει ένα φανταστικό πλαίσιο, στο οποίο τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία μέσα από ένα κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας να επεξεργαστούν θέματα της καθημερινότητάς τους.
- “Ψυχική Υγεία – Διαπροσωπικές σχέσεις”
Το Πρόγραμμα αγωγής υγείας “Ψυχική Υγεία – Διαπροσωπικές σχέσεις” αφορά παιδιά ηλικίας 11-14 ετών.
Στόχος του προγράμματος είναι η ενεργή εμπλοκή των εκπαιδευτικών και των γονέων, και η συμμετοχή των ιδίων των μαθητών στην αντιμετώπιση των αναπτυξιακών τους αλλαγών και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής, όπως είναι η λήψη αποφάσεων, η επίλυση συγκρούσεων και οι διαπροσωπικές σχέσεις. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα δίνει επίσης έμφαση, στη συμμετοχή των εκπαιδευτικών και των γονέων, ως παραγόντων προστασίας των παιδιών και των εφήβων.
Προγράμματα στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση:
Εκτός από τα παραπάνω προγράμματα που περιγράψαμε, υπάρχουν και άλλα που εφαρμόζουμε τόσο στα Γυμνάσια όσο στα Λύκεια του νομού μας. Αυτά είναι τα εξής:
- “Στηρίζομαι στα πόδια μου”
Το πρόγραμμα «Στηρίζομαι στα πόδια μου» είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που επιδιώκει την πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, αναπτύσσοντας τις ατομικές και κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών . Ο κύριος στόχος του Προγράμματος είναι να βοηθήσει τους μαθητές να αναλάβουν την ευθύνη της υγείας και της ζωής τους και πιο συγκεκριμένα να αναπτύξουν ικανότητες και δεξιότητες, ώστε να μπορούν να αποφασίζουν συνειδητά και υπεύθυνα για το θέμα της χρήσης ουσιών νόμιμων και παράνομων.
- “Διαμεσολάβηση των συγκρούσεων”
Το πρόγραμμα αγωγής υγείας “Γίνομαι διαμεσολαβητής του εαυτού μου – Διαχειρίζομαι τις συγκρούσεις” απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ως στόχο να αποκτήσουν οι εμπλεκόμενοι, καθηγητές – συντονιστές και μαθητές, γνώσεις για τους μηχανισμούς της σύγκρουσης και δεξιότητες στο διάλογο και τη διαπραγμάτευση, τόλμη στην επικοινωνία, διάθεση αλλά και ικανότητα στο “σχετίζεσθαι”, ώστε να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις με τρόπο δημιουργικό.
- “Ξέρω τι ζητάω”
Το «Ξέρω τι ζητάω» είναι ένα σχολικό πρόγραμμα πρόληψης της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών για εφήβους ηλικίας 12 έως 14 ετών και βασίζεται στο μοντέλο των ολοκληρωμένων προγραμμάτων κοινωνικών επιρροών. Αναπτύχθηκε, εφαρμόστηκε και αξιολογήθηκε στο πλαίσιο μιας πολυκεντρικής μελέτης σε επτά ευρωπαικές χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Σουηδία.).
Το περιεχόμενο του Προγράμματος αποσκοπεί στο να μειώσει τα ποσοστά των μαθητών που δοκιμάζουν ουσίες για πρώτη φορά και \ ή να καθυστερήσει τη μετάβαση τους από την περιστασιακή στη συστηματική χρήση.
Το πρόγραμμα αποτελείται από 12 ενότητες σχεδιασμένες να διδαχθούν εντός του σχολικού ωραρίου . Οι εξαρτησιογόνες ουσίες με τις οποίες ασχολείται είναι κυρίως ο καπνός, το αλκοόλ και η κάνναβη, αλλά και άλλες παράνομες ουσίες.